(Kiến Thức)- Bấy lâu nay, tưởng như Hải quân Indonesia là quốc gia đầu
tiên ở Đông Nam Á sở hữu tàu ngầm khi mua 2 chiếc kiểu Type 209 (đặt lại tên
lớp là Cakra). Tuy nhiên, nếu lục lại lịch sử thì thực tế không phải vậy, mà
Thái Lan mới là quốc gia đầu tiên ở khu vực có tàu ngầm.
Năm 1938, Hải quân Hoàng gia Thái Lan đã biên chế 4 chiếc
tàu ngầm cỡ nhỏ lớp Matchanu do hãng Mitsubishi (Nhật Bản) chế tạo. Những chiếc
tàu ngầm này đã tham gia chiến tranh Pháp - Xiêm và chiến tranh thế giới thứ 2.
Tàu ngầm lớp Matchanu trong biên chế Hải quân Hoàng gia
Thái Lan.
Theo đó, từ tháng 10/1935, Mitsubishi đã thắng thầu hợp
đồng cung cấp 4 tàu ngầm cho Hải quân Thái Lan với giá 820.000 bath mỗi chiếc.
Sau đó, các sĩ quan và thủy thủ Thái Lan được cử đi đào tạo về tàu ngầm tại các
trường của Hải quân Hoàng gia Nhật Bản. Việc đóng hai tàu ngầm đầu tiên bắt đầu
vào tháng 5/1936, hai chiếc tiếp theo vào tháng 10, tại Kobe, Nhật Bản. Lần
lượt vào ngày 4/9/1937 và ngày 30/4/1938, các tàu ngầm được chuyển giao cho
Thái Lan, mỗi lần hai tàu. Bốn chiếc tàu ngầm lần lượt được đặt tên theo các
nhân vật có khả năng lặn rất giỏi trong các bộ sử thi Thái Lan, đó là: HTMS
Matchanu, HTMS Wirun, HTMS Sinsamut và HTMS Phlai-Chumphon.
Có rất ít thông tin chi tiết về lớp Matchanu, theo trang
mạng Wikipedia thì Matchanu có lượng giãn nước 430 tấn (khi lặn), dài 51m, rộng
4,1m, mớn nước 3,6m, thủy thủ đoàn 33 người (gồm 5 sĩ quan. Tàu được trang bị 2
động cơ diesel 1.100 mã lực/chiếc và một động cơ điện 540 mã lực cho tốc độ tối
đa 26,9km/h, tốc độ kinh tế 19km/h, tầm hoạt động lên tới 8.830km, lặn sâu tối
đa 60m.
Đặc điểm về hỏa lực của Matchanu giống với thiết kế tàu
ngầm thời đó khi bao gồm cả pháo và ngư lôi. Nó được trang bị một khẩu pháo
76mm, một khẩu đại liên 8mm và 4 ống phóng ngư lôi 450mm.
Tham gia chiến tranh nhưng không đánh trận nào
Sau khi được bàn giao, ngày 5/6/1938, các thủy thủ Thái
Lan đưa cả bốn tàu ngầm rời cảng Kobe. Hải đội tàu ngầm Thái Lan dừng lại tiếp
nhiên liệu ở Cơ Long (Đài Loan - lúc đó đang nằm dưới sự kiểm soát của Nhật
Bản) vào ngày 9/6/1938 và tại Manila của Philippines vào ngày 15/6/1938. Bốn
tàu ngầm này đến căn cứ hải quân Sattahip vào ngày 25, và đã đến Bangkok trong
sự chào đón nồng nhiệt vào ngày 29/6/1938.
Các tàu ngầm Matchanu được đưa vào biên chế ngày
19/7/1938, cùng với tàu bảo vệ bờ biển HTMS Sri Ayudhya cũng do Nhật Bản đóng.
Hai tàu ngầm lớp Matchanu tại cảng Kobe, Nhật Bản.
Các tàu ngầm trải qua một số cuộc diễn tập trong năm 1938
và năm 1939. Tháng 11/1940, cuộc chiến Pháp - Xiêm bất ngờ bùng nổ. Hải quân đã
được huy động để bảo vệ vùng biển phía đông của Thái Lan, và các tàu ngầm
Matchanu đã được lệnh tiến hành trinh sát ở Vịnh Thái Lan. Tuy nhiên, cuộc
chiến nhanh chóng kết thúc và các tàu ngầm này chưa hề tham gia trận đánh thực
sự nào.
Tàu ngầm thành ... máy phát điện
Sau sự kiện Trân Châu Cảng, cùng với Nhật, Thái Lan chính
thức tham gia chiến tranh thế giới thứ 2. Tuy nhiên, các tàu ngầm Matchanu
không hề có cơ hội nào thể hiện sự hiệu quả, thay vào đó nó lại phải làm những
nhiệm vụ kỳ cục với một chiếc tàu ngầm.
Ngày 14/4/1945, hai nhà máy điện Samsen và Wat Liab ở
Bangkok đã bị không quân Đồng Minh ném bom. Để đáp ứng với yêu cầu của Sở Điện
lực Bangkok, hai tàu ngầm Matchanu và Wirun được chỉ định phục vụ như là các
máy phát điện cho tuyến tàu điện ngầm của thành phố.
Bản vẽ tổng thể tàu ngầm lớp Matchanu.
Sau khi kết thúc chiến tranh, những loại vật tư, phụ tùng
cho các tàu ngầm đã trở nên khan hiếm do sự chiếm đóng của quân Đồng Minh và sự
giải trừ quân bị của Nhật Bản.
Sau cuộc nổi loạn Manhattan do một nhóm các sĩ quan hải
quân tiến hành này 29/6/1951, ảnh hưởng và uy lực của Hải quân Hoàng gia Thái
Lan bị suy giảm nhiều. Cả 4 tàu ngầm Matchanu bị cho ngừng hoạt động ngày
30/11/1951. Các tàu được neo đậu trên sông Chao Phraya, sau đó đem bán phế
liệu. Một phần của cấu trúc thượng tầng của Matchanu được bảo quản tại Bảo tàng
Hải quân ở tỉnh Samut Prakan.
Kể từ sau khi cho Matchanu nghỉ hưu, cho tới tận ngày nay
Thái Lan vẫn chưa sở hữu lại tàu ngầm. Một phần do thiếu thốn tài chính, phần
vì chính trị bất ổn khiến "ông lớn Đông Nam Á" này không thể có được
các tàu ngầm, trong khi các quốc gia đi sau như Singapore, Việt Nam, Malaysia
đều đã có đội tàu ngầm cho riêng mình. Indonesia bên cạnh việc mua tàu ngầm đã
bắt đầu từng bước phát triển công nghệ đóng tàu.
Lương Minh - kienthuc.net.vn