Ở
tỉnh Chiang Rai biên giới phía bắc Thái-lan có hai công trình độc đáo về màu
sắc: chùa màu trắng và khu nhà màu đen. Hai công trình này dường như “đối
nghịch” nhau. Chùa Trắng nằm ở phía nam, được người Thái ví
như “thiên đường”;
khu nhà đen lại nằm ở phía bắc, được coi là “địa ngục”.
Ngôi
chùa độc đáo
Không
giống những ngôi chùa truyền thống mang màu vàng đặc trưng ở Thái-lan, chùa
Rong Khun, hay còn gọi là chùa Trắng, lại được xây dựng bằng vôi vữa trắng,
thạch cao và sơn trắng.
Chùa Trắng.
Sáng
tạo nên công trình này là kiến trúc sư người Thái Chaloemchai với mong muốn tôn
vinh trí tuệ thuần khiết của Đức Phật. Người nghệ sĩ còn sử dụng thêm những tấm
kính cắt nhỏ khảm vào, làm những đường nét trạm trổ tinh xảo càng thêm lấp
lánh. Sự độc đáo về màu sắc và các đường nét thể hiện khiến ngôi chùa này trở
thành điểm hút khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới.
Để
vào trong chùa chính, khách tham quan phải qua một cây cầu. Phía bên dưới có
những bức tượng bàn tay đang giơ lên như cầu xin điều gì đó. Những hình điêu
khắc được mô tả sinh động hai bên cầu dẫn tới chính điện nơi được coi là thiên
đường. Một hồ nước lớn phía trước chính điện, biểu trưng cho dòng sông Si
Tarndon, nơi đã chia cắt thế giới trần tục với thiên giới.
Bên
trong chính điện, nơi du khách không được phép chụp ảnh, ghi hình, có những bức
bích họa lớn kể chuyện nhà Phật, vẽ hình Đức Phật trong nhiều tư thế khác nhau,
những pho tượng Phật thiền định dưới bóng bồ đề hay sự che chở của thần rắn
Naga.
Ở
một góc khuôn viên chùa, bên ngoài chính điện, nhiều người cẩn trọng khắc tên,
ngày sinh, địa chỉ và điều mong ước lên những miếng nhôm trắng mỏng giống như
những chiếc khánh, rồi treo vào một bộ khung dựng sẵn để tạo thành những “ngôi
tháp” tô điểm thêm cho vẻ lấp lánh ở nơi đây. Theo chị Urai, người cung cấp vật
kỷ niệm này, hầu như mọi du khách đều muốn ghi lại dấu ấn đã từng đến thăm chùa
và hy vọng với việc góp phần tạo dựng những “ngôi tháp”, mong ước của họ sẽ trở
thành hiện thực.
Chùa
được khởi công năm 1997 với toàn bộ kinh phí do kiến trúc sư Chaloemchai trang
trải và từ chối mọi khoản tài trợ. Ngoài ngôi chùa chính, ông Chaloemchai dự
định xây thêm tám công trình khác như trung tâm giảng dạy Phật giáo, bảo tàng
trong khuôn viên chùa, nên đến nay, công trình tổng thể vẫn chưa được hoàn
thành.
Khu
nhà “kỳ bí”
Trái
với khung cảnh đông vui trong khuôn viên chùa Trắng, khi chúng tôi tới thăm khu
nhà gồm 40 ngôi màu đen được làm từ gỗ, gạch, bê-tông và đất nung nằm rải rác
trong một khu đất rộng trồng nhiều cây, bầu không khí nơi đây yên tĩnh, lác đác
có vài bóng du khách tham quan. Một số ngôi nhà mái dốc, nhiều lớp, mang phong
cách kiến trúc dưới thời Vương quốc Lán Na (từ thế kỷ 13 đến 18) mà vùng đất
Chiang Rai này từng là kinh đô.
Khu
nhà đen (tiếng Thái gọi là Ban Đăm) do nghệ nhân quốc gia Thái-lan Thawan
Duchanee xây dựng. Với mong muốn giữ gìn và truyền bá tài hoa của người xưa,
ông đã sưu tầm và trưng bày ở nơi đây từ những tác phẩm nghệ thuật cổ đến những
nông cụ, vật dụng được người dân trước đây sử dụng. Tại đây cũng trưng bày
những tác phẩm điêu khắc bằng gỗ do ông sáng tác hoặc sưu tầm.
Nét
đặc biệt trong bộ sưu tập của ông khiến nhiều người ví nơi đây như địa ngục, đó
là những tác phẩm được tạo thành từ xương và da động vật. Những chiếc đầu trâu
bình thường được xử lý bóng loáng ghép thành bàn ghế. Dưới gầm một nhà sàn,
trưng bày nguyên một bộ xương voi. Trong một căn nhà khác, toàn bộ đồ nội thất
được làm từ xương, sọ động vật. Không có bất cứ lời chú giải nào cho những tác
phẩm tại đây. Mỗi căn nhà đều mang lại cho người xem một sự bất ngờ qua kiến
trúc, nghệ thuật sắp đặt và những thứ trưng bày.
Nghệ
nhân Thawan đã dành hơn 35 năm để dựng nên khu nhà đen này với kinh phí do ông
tự trang trải, một phần từ tiền bán các tác phẩm do ông sáng tác. Du khách tới
đây được tham quan miễn phí.
Một tác phẩm tạo hình trên thành cầu dẫn vào chính điện.
Những “ngôi tháp” được du khách tạo dựng.
Tác phẩm điêu khắc bằng gỗ bên ngoài một ngôi nhà đen.
BÀI VÀ ẢNH: TRƯỜNG SƠN - nhandan.org.vn