Khủng
hoảng chính trị ở vương quốc Thái Lan đã kéo dài khoảng hơn hai tháng nay với
các cuộc biểu tình của quần chúng dưới sự lãnh đạo của cựu Phó Thủ tướng Suthep
Thaugsuban và hậu thuẫn ngầm của phe đối lập thiểu số tại Quốc hội Thái.
Mục
tiêu của các cuộc biểu tình rầm rộ này là nhằm lật đổ chính phủ của nữ Thủ
tướng Yingluck Shinawatra thuộc đảng Vì Nước Thái (Puea Thai) chiếm
đa số tại Quốc hội, bằng sức mạnh áp đảo của quần chúng, ngoài dự liệu của Hiến
pháp Thái Lan.
Hiến
Pháp Thái Lan năm 1932 thiết lập chế độ Quân chủ Lập hiến, nhà vua chỉ là biểu
tượng và quyền lực chính trị hoàn toàn năm trong tay chính phủ. Theo Hiến pháp
Thái Lan dự liệu thì sự thay đổi chính phủ phải thông qua các cuộc bầu cử các
đại biểu nhân dân vào Quốc hội. Thủ lãnh phe đa số ở Quốc hội sẽ đứng ra thành
lập chính phủ (Quốc hội chế hay Đại nghị chế tương tự như Vương quốc Anh).
Thế
nhưng yêu sách của lãnh đạo các cuộc biểu tình Suthep Thaugsuban cho đến nay
vẫn là đòi buộc nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra phải từ chức và giải tán nội
các, trao quyền lại cho một hội đồng nhân dân gọi là Ủy ban cải cách dân chủ
nhân dân (PDRC) không qua bầu cử, để thực hiện việc giám sát những cải tổ nhằm
giảm bớt sự quyền lực áp đảo về chính trị của gia đình bà. Ông Suthep cho biết
các cuộc biểu tình sẽ tiếp diễn tới khi bà Yingluck từ chức và một hội đồng
không do bầu cử được thiết lập nhằm thế chỗ bà. Những cuộc biểu tình chống
chính phủ kéo dài hơn hai tháng qua là nhằm xóa bỏ ảnh hưởng của bà và
người anh trai Thaksin Shinawatra, cựu thủ tướng bị quân đội lật đổ trong
cuộc đảo chính năm 2006 khi ông đang công du ở nước ngoài và sau đó bị tòa án
xử khiếm diện kết tội tham nhũng và hiện vẫn đang sống lưu vong ở nước ngoài.
Những cuộc biểu tình này được phe đối lập khởi động khi Quốc hội Thái với
đa số thuộc đảng cầm quyền của nữ Thủ tướng Yingluck Shinawatra đã thông qua
một đạo luật mở đường trở về nước cho cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra.
Thực
ra đây không phải là lần đầu tiên mới có sự thay đổi quyền lực chính trị ngoài
dự liệu của hiến pháp. Vì trong quá khứ quân đội Thái Lan từng tổ chức 18 lần
đảo chính trong 81 năm tồn tại của nền dân chủ (1932-2013) của một vương quốc
này trong vùng Đông Nam Á, với khoảng 70 triệu dân và nền kinh tế phát triển
cao trong vùng. Tuy nhiên lần này quân đội Thái vẫn đứng trung lập, còn các lực
lượng cảnh sát theo lệnh Chính phủ của Thủ Tướng Yingluck Shinawatra chỉ giữ
gìn an ninh trật tự, tự chế tránh đụng độ và không sử dụng vũ lực đối với người
biểu tình dù bị khiêu khích. Đồng thời Thủ tướng Yingluck Shinawatra vẫn kiên
nhẫn theo đuổi việc giải quyết cuộc khủng hoảng bằng đường lối thương lượng hòa
bình để chuyển quyền theo Hiến pháp. Chẳng hạn bà đã giải tán Quốc hội và ra
sắc lệnh tổ chức bầu cử vào ngày 2-2-2014 tới đây. Bà Yingluck mới đây, một lần
nữa khẳng định không từ chức, rằng “Tôi đã nhấn mạnh rất nhiều lần rằng
tôi có nghĩa vụ phải thực thi nhiệm vụ theo trách nhiệm của mình sau khi giải
tán Quốc hội. Tôi muốn khẳng định lại rằng tôi không tham quyền cố vị nhưng tôi
phải giữ ổn định chính trị. Tôi chỉ đang thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền dân
chủ.”
Thế
nhưng người cầm đầu phe chống chính phủ thuộc đảng Dân Chủ Thái Lan vẫn cự
tuyệt, từ chối thương lượng với chính phủ để có thể dời ngày bầu cử đến tháng
5-2014. Sự từ chối này có thể là vì phe đối lập e ngại rằng cuộc bầu cử này sẽ
không thay đổi được gì, khi đảng Vì Nước Thái của bà Yingluck vẫn có cơ hội
chiếm đa số tại Quốc hội do vẫn được đa số cử tri, nhất là cử tri các vùng nông
thôn, ủng hộ do các chính sách kinh tế xã hội của đảng này có lợi cho họ và
tầng lớp nhân dân nghèo nơi các thành thị (lực lượng quần chúng Áo Đỏ). Chính
vì vậy mà Suthep Thaugsuban, người lãnh đạo cao trào biểu tình (lực lượng quần
chúng Áo Vàng) đã mạnh mẽ tuyên bố từ một sân khấu lộ thiên tại quận trung tâm
thương mại của Bangkok rằng sẽ “bắt giữ” thủ tướng và các bộ trưởng trong nội
các của bà “từng người một”, nếu họ không từ chức trong vòng vài ngày tới.
Để
thực hiện yêu sách tối hậu này, người lãnh đạo biểu tình đã phát động chiến
dịch phong tỏa thủ đô Bangkok do phong trào chống chính phủ tiến hành kể từ thứ
Hai đầu tuần vừa qua (12/01/2014). Kế hoạch "Đóng cửa Bangkok" là một
phần chiến dịch đòi chính phủ phải từ chức trước cuộc bầu cử ngày 2-2-2014.
Những người biểu tình tìm cách phong tỏa các tuyến đường quan trọng và lập trại
ở nhiều khu vực thuộc địa bàn thủ đô. Họ tuyên bố sẽ cắt nguồn cung điện và
quyết không để cho các quan chức chính phủ làm việc. Cho đến nay, chiến dịch
“đóng cửa” Bangkok của phe đối lập tại Thái Lan đã bước sang ngày thứ 5, và
những vụ bạo lực xuất hiện ngày một nhiều làm người dân nước này không khỏi lo
ngại rằng biểu tình kéo dài có thể dẫn đến xung đột bạo lực khiến nhiều người
trở thành nạn nhân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội và nền kinh tế
quốc gia.
Thái
Lan thực sự đang trong tình trạng vô chính phủ khi mà phe đối lập muốn dùng sức
mạnh quần chúng đông đảo (mặc dù vẫn là thiếu số so với khoảng 70 triệu nhân
dân Thái) để giải tán chính phủ hợp pháp ngoài dự liệu Hiến pháp. Người
lãnh đạo phong trào biểu tình, Suthep Thaugsuban, đã nói với đám đông rằng
"Trong hai hoặc ba ngày tới, chúng ta phải đóng cửa chính phủ";
và rằng "Nếu không được, chúng ta sẽ bắt thủ tướng và các bộ trưởng. Chúng
ta sẽ bắt đầu cắt điện nước ở nhà của họ. Tôi khuyên họ hãy sơ tán con cái của
mình". Trong khi quyền lực của chính phủ của Thủ tướngYingluck bị
đám đông biểu tình coi thường…
Trong
khi đó, Quân Đội Thái theo lý là đưới quyền thủ tướng thì bất động và trong
tương lai có lẽ chỉ tự động can thiệp khi tình thế bắt buộc để giải quyết cuộc
khủng hoảng chính trị đi vào bế tắc. Các lực lượng cảnh sát thuộc quyền điều
động của chính phủ, nay dường như cũng không muốn thi hành lệnh của thủ tướng
bắt giam người lãnh đạo cuộc biều tình Suthep Thaugsuban, vì cho rằng có liên
quan đến hoạt động chiếm đóng các bộ của chính phủ là phạm pháp, cũng như một
cáo buộc giết người có liên quan đến cuộc trấn áp quân sự đối với người biểu
tình đối lập vào năm năm 2010 khi ông này còn là phó thủ tướng, khiến hàng chục
người thiệt mạng.
Vậy
tình trạng vô chính phủ hiện nay sẽ đưa cuộc khủng hỏang chính trị ở Thái Lan
đi về đâu?
Theo
nhận định của người viết thì cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay chỉ có thể
chấm dứt trong hai chiều hướng:
Một
là phương cách giải quyết cuộc khủng hoảng theo Hiến pháp của Thủ tướng
Yingluck thành công khi được quân đội hậu thuẫn. Nghĩa là lệnh bắt giam những
người lãnh đạo các cuộc biểu tình vì các hoạt động chống chính phủ vượt quá
quyền dân chủ, vi phạm luật pháp quốc gia được thi hành hiệu quả, với sự đồng
tình của quân đội, các cuộc biểu tình tự tan rã, cuộc bầu cử Quốc hội mới ngày
2-2 tới đây sẽ diễn ra và kết thúc tốt đẹp, đảng nào chiếm đa số tại quốc hội
sẽ thành lập chính phủ mới, sự ổn định chính trị được tái lập và vận hành bình
thường trở lại theo Hiến pháp.
Hai
là phương cách giải quyết cuộc khủng hoảng theo Hiến pháp của Thủ tướng
Yingluck thất bại, khi không được quân đội hậu thuẫn. Trong chiều hướng này
Quân đội Thái Lan theo tiền lệ, lại một lần nữa phải can thiệp để tái ổn định
tình hình. Nếu điều này xảy ra, thì trong 81 năm qua, với 18 lần làm đảo chánh,
lần thứ 19 này có lẽ là lần đầu tiên Quân đội Thái Lan phải làm một cuộc “đảo
chánh bất đắc dĩ”, chẳng đặng đừng phải can thiệp khi tình
thế bắt buộc để chấm dứt cuộc khủng hoàng chính trị kéo dài hơn hai tháng quá
đã đi vào bế tắc, hầu sớm chấm dứt tác hại nhiều mặt cho nhân dân và đất nước
Thái Lan của mình.
Thiện Ý - voatiengviet.com